ĐBP - Mùa hạ hái xoài, sang thu thưởng ổi, chớm đông cắt cam, đón xuân không thiếu đĩa bưởi mời khách. Quanh năm còn nhiều loại quả được thu hoạch trên mảnh đất Mường Ảng, trong đó trọng điểm là xoài Đài Loan và bưởi da xanh. Bốn mùa hoa trái, Mường Ảng đang ngày càng xác định vị thế là vùng chuyên canh cây ăn quả lớn nhất tỉnh.
Mường Ảng vẫn luôn là mảnh đất không phụ công người, cho thu nhiều trái ngọt. Sau thời gian dày công chăm sóc, nhiều diện tích cây ăn quả trên địa bàn huyện Mường Ảng bắt đầu cho thu hoạch. Được biết, toàn huyện hiện có 382ha cây ăn quả, trong đó giai đoạn thu hoạch là 147ha, kiến thiết cơ bản 180ha, trồng mới 55ha. Các loại cây trồng tại đây đều được đánh giá sinh trưởng, phát triển tốt, chất lượng quả cao, thị trường ưa chuộng.
Cuối xuân, hơn 25ha xoài Đài Loan trên địa bàn huyện đồng loạt cho quả non. Những hàng xoài mới cao quá đầu người đã đậu quả chi chít, vui lòng người chăm bón. Nhưng theo đúng kỹ thuật, để bảo vệ cây và đảm bảo năng suất, chất lượng cho vụ thu hoạch đầu tiên, người nông dân tỉa bớt theo giới hạn 10 quả/cây. Đến tháng 6 - 7, trái ngọt đã cho thu, quả giòn, ngon, cân nặng từ 0,8 - 1,5kg/quả. Gia đình nào đầu tư bọc từ khi quả còn nhỏ thì mẫu mã bóng, đẹp hơn hẳn. Sản lượng vụ thu hoạch đầu tiên này của cả huyện khoảng 12 tấn quả. Công ty Cổ phần Rau hoa quả Trung ương (đơn vị ký hợp đồng liên kết sản xuất và tiêu thụ xoài với người dân) đã đến các xã thu mua xoài với giá thị trường hiện hành theo đúng hợp đồng. Gia đình ông Tòng Văn Ông, bản Co Nỏng, xã Búng Lao cũng có 480 gốc xoài thuộc chuỗi liên kết tiêu thụ cho thu hoạch. Ông chia sẻ: Năm đầu tiên nên tôi chỉ để ít quả mỗi cây, nhưng cũng hái được gần 4 tấn quả, bán với giá 7.000 - 10.000 đồng/kg. Trước đây, diện tích này là nương cằn cỗi, năng suất thấp, cây xoài mang lại hướng đi mới, nhiều hứa hẹn cho gia đình tôi. Ngoài số cây trên, tôi còn 2.000 gốc xoài có thể thu hoạch trong 1 - 2 năm tới”.
Được biết đây là những diện tích thuộc Dự án Liên kết sản xuất trong trồng và tiêu thụ sản phẩm cây ăn quả thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia Xây dựng nông thôn mới và Chương trình hỗ trợ phát triển sản xuất nông lâm nghiệp thực hiện cơ cấu lại ngành Nông nghiệp do Mường Ảng triển khai từ năm 2018. Tính đến nay, toàn huyện có gần 200ha xoài Đài Loan và bưởi da xanh phát triển theo mô hình này. Dự án hỗ trợ người dân trồng, chăm sóc cây trong 3 năm đầu và bao tiêu sản phẩm trong 5 năm.
Không chỉ phát triển theo dự án liên kết “3 nhà”, Mường Ảng còn có 94ha cây ăn quả do người dân chủ động đầu tư trồng từ những năm trước. Đến Mường Ảng những ngày cuối năm, vườn cam, bưởi xum xuê trĩu quả. Cam canh, cam Vinh, bưởi Diễn, bưởi da xanh... quả to, ngọt, thơm, mọng nước. Người mua tìm đến tận vườn hoặc đặt chuyển xe vào TP. Điện Biên Phủ, đi ngoại tỉnh Hà Nội, Quảng Ninh... Dù giá thị trường năm nay có thấp hơn những năm trước nhưng vẫn được giá, có lãi cho người nông dân.
Bước vào vườn bưởi rộng khoảng 2ha của gia đình ông Nguyễn Văn Du, bản Co Hắm, xã Ẳng Nưa, chúng tôi lạc lối bởi hơn 600 gốc bưởi da xanh đều hàng tăm tắp, quả nặng trĩu, xen cài. Gia đình ông thường xuyên thuê 5 - 6 nhân công địa phương chăm sóc, tỉa cành, phát cỏ cho vườn cây “hái ra tiền” này. Ông Nguyễn Văn Du vừa cắt bưởi gửi cho khách ngoại tỉnh vừa chia sẻ: “Vườn cây này của gia đình tôi đầu tư đã 6 năm, thu hoạch được 3 năm. Năm ngoái thu được 300 triệu (đã trừ chi phí). Năm nay thì giá thấp hơn, quả cũng ít hơn nhưng vẫn đảm bảo và không lo đầu ra. Hiện tôi bán 20.000 đồng/kg, thường là khách quen từ xa gọi điện đặt để mình chuyển xe đến, khách gần thì đến tận nơi mua hái”.
Người nông dân Mường Ảng còn không ngại đầu tư, nâng cao giá trị nông sản với những giống cây mới, ngon, khó kiếm. Tại xã Ẳng Tở, niềm vui mùa trái ngọt vẫn hiện rõ trên gương mặt nhà nông sương gió của ông Nguyễn Văn Ban, bản Tọ Nọ. Năm nay là năm đầu tiên những gốc bưởi ruby của gia đình ông ra quả bói. Hơn 50 quả bưởi ruby loáng cái đã bán hết, khách ăn bưởi thấy ngon vào tận vườn cắt với giá 150.000 đồng/quả. Khi các vườn vẫn đang trong vụ thu hoạch thì ông Ban đã tiếp tục các bước phòng trừ nhện đỏ cho từng gốc bưởi, chuẩn bị đón mùa quả thứ 2 (bưởi ruby một năm 2 lứa quả). Ông Ban chia sẻ: “Gia đình tôi tự tìm hiểu, nhận thấy giống bưởi ruby ngon, hiếm có, giá thành cao nên đã bỏ tiền đầu tư mắt ghép từ năm 2019 về trồng thử. Giống bưởi này có nguồn gốc từ Thái Lan, nhưng hợp thổ nhưỡng, khí hậu nơi đây. Nay gia đình tôi đã phát triển lên gần 600 gốc bưởi, đầu tư máy kiểm tra độ PH của đất và độ ngọt của quả để biết cách điều chỉnh chăm sóc cây một cách tốt nhất. Mặc dù ra quả vụ đầu tiên nhưng mọi người đều đánh giá cao về chất lượng bưởi ruby của nhà tôi. Hi vọng vụ tới sẽ thu hoạch được nhiều bưởi hơn để phục vụ khách hàng”.
Với sự tăng nhanh về diện tích, cây ăn quả được huyện Mường Ảng quan tâm đặc biệt nhằm thúc đẩy liên kết sản xuất và xây dựng thương hiệu sản phẩm. Ông Nguyễn Hữu Hiệp, Chủ tịch UBND huyện cho biết: “Sang năm 2022 sẽ có thêm nhiều diện tích cây ăn quả cho thu hoạch. Huyện đã chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn, UBND xã, thị trấn tăng cường cán bộ hướng dẫn kỹ thuật cho các hộ tham gia trồng cây ăn quả, để đảm bảo trọng lượng, chất lượng, mẫu mã liên kết tiêu thụ. Đặc biệt là công tác chăm sóc và nâng cao nhận thức về việc sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và hữu cơ, phát triển nông sản thành sản phẩm OCOP địa phương. Trong những năm tới, để tạo thành vùng chuyên canh và đảm bảo tiêu thụ sản phẩm cho bà con một cách hiệu quả nhất, huyện định hướng trồng cây ăn quả theo hướng tập trung, chủ yếu tại các xã trọng điểm có điều kiện đáp ứng được năng suất và chất lượng như Búng Lao và Mường Lạn”.
Được biết, mới đây Viện Nghiên cứu rau, quả Trung ương đã làm đơn đề xuất huyện Mường Ảng cho thuê đất làm xưởng bảo quản hoa quả lạnh tại bản Pá Chả, xã Ẳng Tở, góp phần đảm bảo nguồn tiêu thụ các loại quả cho người dân trên địa bàn. Với sự chủ động mời gọi đầu tư, liên kết phát triển nông nghiệp của cả cấp ủy, chính quyền và nhân dân huyện Mường Ảng, những vườn cây ăn quả ngày càng cho nhiều trái ngọt.